Google Doodle upamiętnia Stefana Banacha – kim był polski matematyk?
Stefan Banach uważany jest za jednego z najwybitniejszych matematyków XX wieku. Nieprzypadkowo, bowiem wkład polskiego uczonego w rozwój królowej nauk jest niezwykle imponujący.
Banach uznawany jest m.in. za głównego twórcę nowego wówczas działu w matematyce – analizy funkcjonalnej. To on ugruntował podstawy tej dziedziny i stworzył fundamentalne terminy opisujące zagadnienia z tego zakresu. Terminologię stworzoną przez polskiego uczonego zaakceptowali wszyscy matematycy na świecie.
Poza tym Stefan Banach zajmował się także teorią mnogości, w której podał paradoks rozkładu kuli razem z logikiem Alfredem Tarskim. Był też autorem podręczników szkolnych i akademickich do matematyki i mechaniki, a od jego nazwiska nazwano liczne terminy naukowe i zjawiska matematyczne m.in. twierdzenie Banacha o kontrakcji oraz przestrzeń Banacha.
Polecamy
Polecamy
Stefan Banach – niezwykłe życie polskiego matematyka
Stefan Banach urodził się 30 marca 1892 roku w Krakowie, tam też w 1902 r. rozpoczął ośmioletnią naukę w gimnazjum. Już wtedy zdradzał przebłyski wielkiego geniuszu. Jako nastolatek interesował się skomplikowanymi teoriami funkcji, znał też francuski, niemiecki i esperanto, uczył się sanskrytu i hebrajskiego.
Wybuch I wojny światowej uniemożliwił mu dokończenie edukacji na Politechnice Lwowskiej, ale młody Banach i tak nigdy nie garnął się do uczęszczania do żadnych szkół. Był samoukiem.
Jego kariera matematyczna być może nigdy też by się nie ziściła, gdyby nie czysty przypadek. W 1916 r. rozmowę Banacha z kolegą o całce Lebesgue’a – niezwykle skomplikowanym zagadnieniu matematycznym – usłyszał dr Hugo Steinhaus, wybitny polski matematyk żydowskiego pochodzenia.
W następstwie tego przypadkowego spotkania między Steinhausem a Banachem nawiązała się wieloletnia przyjaźń i współpraca. W 1919 r. obaj uczeni założyli m.in. Towarzystwo Matematyczne.
Stefan Banach - niepokorny student, stały bywalec knajp
Banach wciąż jednak nie zamierzał kończyć żadnych studiów, a klimat uniwersytecki męczył go. Zdecydowanie bardziej wolał rozwiązywać zagadnienia matematyczne w barach i innych lokalach, zapisując swoje przemyślenia i teorie na serwetkach i skrawkach papieru.
W 1920 r. mimo ciągłej niechęci Banacha do zakończenia edukacji przyznano mu jednak tytuł doktora na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Jego dysertację skompletowało… dwóch asystentów naukowych, którzy systematycznie zbierali notatki Banacha i na tej podstawie odtworzyli rozprawę „O operacjach na zbiorach abstrakcyjnych i ich zastosowaniach do równań całkowych”. To właśnie w niej Banach zawarł podstawy analizy funkcjonalnej.
22 lipca 1922 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Lwowskiego.
W swojej karierze Stefan Banach opublikował ponad 60 prac naukowych, jednak światową sławę przyniosła mu monografia z 1932 r. pt. „Théorie des opérations linéaires”. W 1939 r. wybrano go prezesem Polskiego Towarzystwa Matematycznego.
Stefan Banach zmarł 31 sierpnia 1945 r. w wieku 53 lat na nowotwór oskrzeli. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Polecamy
