DZIEŃ KOBIET: Pięć największych bohaterek w historii Ukrainy
Dzieje Ukrainy to nieustanna walka o wolność, a lata sześćdziesiąte XX wieku zapisały się jako czas aktywnej opozycji wobec więźniów politycznych i dysydentów reżimu ZSRR. W tych czasach szczególną rolę odegrały kobiety. Ołena Teliha, Ałła Górska czy Lina Kostenko – to właśnie one tworzyły wolną Ukrainę.
Kobiety w historycznej walce o niepodległość Ukrainy
Dla świata wojna na Ukrainie dopiero się rozpoczęła, ale w rzeczywistości mieszkańcy tego kraju walczą o niepodległość już od dawna. Dwudziesty wiek był dla nich dewaluacją kultury, zasianiem idei socrealizmu, zakazu wypowiadania się i próbą destrukcji narodu.
Wśród działaczy społecznych kluczową rolę odegrały kobiety, które wyjątkowo głośno i na przekór systemowi szerzyły ideę wolności swojego państwa. To właśnie one i ich działania sprawiły, że niepodległa Ukraina stała się rzeczywistością. Dziś jednak te nazwiska mogą wydawać się obce.
Przedstawiamy sylwetki pięciu Ukrainek, o których słuch nigdy nie powinien zaginąć.
Ludmiła Starytska-Czerniachowska
Людмила Старицька-Черняхівська / WikipediaZdaniem historyków Ludmiła Starytska-Czerniachowska już od najmłodszych lat była przepełniona ideą narodową i wyczuwała ukraińskiego ducha regionu naddnieprzańskiego. Dziś uważamy ją za czołową pisarkę Ukrainy. Należała do Teatru Koryfeusza, a później rozwijała się, tworząc eseje o historii teatru ukraińskiego oraz inne dzieła historyczne.
W czasie wydarzeń rewolucyjnych w 1905 roku brała udział w licznych manifestacjach. Była członkinią Towarzystwa Ukraińskich Postępowców, działaczką Rady Centralnej, a na początku lat 30. XX wieku oskarżono ją o udział w fikcyjnym Związku Wyzwolenia Ukrainy. Z tego powodu spędziła pięć kolejnych lat w więzieniu.
Działania Ludmiły Starytskiej-Czerniechowskiej odcisnęły piętno także w latach II wojny światowej. Oficerowie NKWD nakazali deportować pisarkę do kazachskiej SRR, jednak zmarła w czasie wielogodzinnej podróży.
Ałła Horska
Alla Horska, Ałła Horska była córką sowieckiego funkcjonariusza partyjnego, ale zasłynęła jako zaangażowana plastyczka w obronie dysydentów.
Na początku lat 60. XX wieku wraz z Wasylem Symonenką, Iwanem Svitlychnym i innymi działaczami brała udział w Klubie Współczesnej Młodzieży Twórczej.
W 1968 roku wystosowała „List 139” skierowany do radzieckich władz partyjnych, w którym zażądała zaprzestania bezprawnych procesów i poparła nielegalnie aresztowanego dziennikarza, Wiaczesława Czornowicza.
Dwa lata później wezwano ją na przesłuchanie KGB w sprawie Valentina Moroza, ale artystka odmówiła zeznań. Kilka dni później znaleziono ją martwą w domu teścia Iwana Zareckiego.
Ołena Teliha
Ołena Teliha / WikipediaOłena Teliha dorastała w środowisku rosyjskojęzycznym, ale ostatecznie wraz z całą rodziną wyprowadziła się do Kijowa, a następnie do Polski. To właśnie tam rozpoczęła się jej działalność językowa w zakresie obrony Ukrainy. Pisała wiersze i przedstawiała je swoim bliskim, którzy przesłali je do Dmitrija Donstova. Dziennikarz opublikował je w Biuletynie Literacko-Naukowym.
W czasie II wojny światowej znana już poetka kierowała Związkiem Pisarzy Ukraińskich i przyłączyła do wydawania czasopisma Ukraińskie Slovo.
Mimo że w 1942 roku w Kijowie rozpoczęła się kolejna fala aresztowań, Ołena Teliha nie opuściła miasta, przez co ostatecznie została zgładzona przez nazistów w Babim Jarze.
Svitlana Kyrychenko
Svitlana Kyrychenko / WikipediaSvitlana Kirichenko publicznie protestowała przeciwko aresztowaniu ukraińskich intelektualistów oraz aktywnie tłumaczyła na język rosyjski dzieło Iwana Dziuby „Internacjonalizm i rusyfikacja”. KGB bezskutecznie poszukiwało jej przez wiele miesięcy, aż do 1980 roku, kiedy to odmówiła składania zeznań przeciwko Wasylowi Stusowi. Przez ten krok została skazana na trzy miesiące pozbawienia wolności.
W 1989 roku Svitlana Kyrychenko brała czynny udział w działaniach odrodzenia narodowego Ukrainy oraz włączyła się w działalność Partii Demokratycznej. W tym czasie publikowała także pamiętniki o represjach w latach 70. XX wieku.
Lina Kostenko
Lina Kostenko / Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku - FacebookLina Kostenko to najwybitniejsza poetka Ukrainy XX wieku. Skupiała się na tworzeniu awangardowej literatury ukraińskiej, co ostatecznie przełożyło się na usunięcie jej wierszy z pozycji „do druku”.
W czasie procesu dysydentów – braci Goryny – wraz z Iwanem Drachem rzuciła w ich stronę kwiaty, a następnie zwróciła się do redakcji czasopisma „Październik” z propozycją obrony obu aresztowanych.
Wszystkie próby walki o niepodległość Ukrainy doprowadziły do tego, że jej twórczość była zakazana aż do końca lat 70. Dopiero po tym czasie w drukarniach ukazał się zbiór „Nad brzegami wiecznej rzeki”, a w 1987 roku na mocy uchwały Związku Pisarzy Ukrainy do obiegu trafił poemat „Marusia Czuraj”, który czekał na publikację aż sześć lat. Za to dzieło Lina Kostenko otrzymała Państwową Nagrodę im. Tarasa Szewczenki.
Polecamy
Popularne
- 1 Najmłodszy miliarder kryptowalutowy ostrzega świat przed bitcoinem „Waluta nie ma przyszłości jako sieć płatnicza”
- 2 Dramatyczny apel obrońców Mariupola do Elona Muska. „Potrzebujemy wsparcia nadczłowieka!”
- 3 Europol wyznacza nagrodę za informacje o Ruji Ignatowej. Kim jest "Królowa kryptowalut" i jak udało jej się oszukać cały świat?
- 4 Aleksiej Nawalny demaskuje propagandę Kremla. Rosjanie nie wiedzą o sankcjach wobec rodziny Władimira Putina, bo...
- 5 ROSJA: Nazywają go "Darth Vaderem Kremla". Kim jest rosyjski oligarcha Igor Sieczin?
Zajrzyj na nasz inspirujący profil na Instagramie
Najnowsze
Garri Kasparow w Polsce o sytuacji w Ukrainie: "Nie będzie remisu. Tu wygra albo Putin, albo Ukraina"
Gigant z Wall Street sprzedał luksusową willę w "Dzielnicy milionerów" i zarobił na niej masę pieniędzy
Najmłodszy miliarder kryptowalutowy ostrzega świat przed bitcoinem „Waluta nie ma przyszłości jako sieć płatnicza”
TOP GUN: Jak wygląda dzisiaj malowniczy niebieski dom Charlie Blackwood?
