Kalabria - królestwo cytronów
Kalabria to najbardziej wysunięty na południe obszar kontynentalnych Włoch. Łagodny klimat tego regionu przez wieki sprzyjał uprawie dorodnych cytronów - owoców, które mogą ważyć nawet 5 kg i są prawdopodobnie jednym z trzech gatunków rodzicielskich większości form uprawnych cytrusów. Te nieco zapomniane owoce mają szerokie zastosowanie.
Cytrony miały szerokie zastosowanie nie tylko w kuchni czy lecznictwie, ale też w perfumerii, ponieważ olejki eteryczne pochodzące z cytronowej skórki są wyjątkowo intensywne.
Cytrony są również związane z wiekową tradycją żydowską. Żydowscy kapłani wykorzystywali te cytrusy podczas siedmiodniowego święta religijnego Sukkot zwanego też Kuczkami. To właśnie wtedy recytuje się psalmy i wykonuje się obrzęd kołysania bukietami splecionymi z gałązek palmy, trzech gałązek mirtu, dwóch gałązek wierzby trzymanymi w prawej dłoni i owocami cytronu w lewej.
Olejek eteryczny z najbardziej zewnętrznej, zabarwionej warstwy skórki tego cytrusa w przeszłości uważany był za antybiotyk. Mimo że cytron nie jest zbyt soczystym owocem, to sok z niego ma wysoką zawartość witaminy C.
Nic więc dziwnego, że każda kalabryjska rodzina miała w swoim ogrodzie kilka drzew cytronowych, a obszar dobrze prosperował i przyjął nazwę Riviera dei Cedri.
Cytrony - wiekowe owoce Kalabrii / Shutterstock
Polecamy
Cytrony - azjatycka odmiana
Jedną z ciekawszych odmian cytronu jest tzw. "Ręka Buddy", który jest najprawdopodobniej pierwszym cytrusem znanym ludzkości.
Cytrusowa "Ręka Buddy" jest uprawiana głównie w Azji i jest tam uznawana za symbol szczęścia i powodzenia. Jest niezwykle aromatyczny i smaczny, choć prawdopodobnie nie dostaniemy go w Polsce w świeżej postaci.
Cytron - odmiana Cytrony - zastosowanie w kuchni
Cytrony mają bardzo grubą skórę i to właśnie ona jest główną bohaterką tego owocu. Pokrojona na kawałki i ugotowana w syropie cukrowym należy do tzw. przetworów owocowych podawanych na łyżce jako gest gościnności w Albanii, Grecji, na Cyprze, na Bałkanach, w części Bliskiego Wschodu i w Rosji. Skórka jest też często kandyzowana i dodawana do ciast.
We Włoszech z cytronu robi się napój bezalkoholowy o nazwie cedrata, który polecany jest jako smaczna i zdrowa alternatywa deseru po posiłku lub jako bezalkoholowy drink orzeźwiający w ciągu dnia.
Cytrony na progu wyginięcia
Pomimo szerokiego zastosowania i wielowiekowej historii, w ciągu ostatnich 50 lat cytron stanął na progu wyginięcia. Zagrożenie to wynikało z kilku czynników.
Wielu Kalabryjczyków zaczęło emigrować w poszukiwaniu lepszej jakości życia, a tańsze substytuty przemysłowe zastąpiły naturalne cytrusowe olejki eteryczne, więc wartość ekonomiczna cytronów spadła do minimum. Dodatkowo zmiany klimatyczne również nie sprzyjały dalszym uprawom wymagających cytronów.
Polecamy
Włoscy rolnicy na ratunek cytronom
Teraz jednak włoscy rolnicy zapragnęli wrócić do tradycyjnej uprawy cytronów. O jednym z nich - Mario Lacelotta, pisze m.in. BBC, pokazując w swoim reportażu, jak młody rolnik postanowił wykorzystać nowoczesną technologię do uprawy kalabryjskich historycznych cytrusów. Klan Lancellottów z Kalabrii zainwestował w agrowoltaikę.
Wszystko zaczęło się w 2009 roku, gdy Mario Lacelotta natknął się na informację o agrowoltaice i uznał ją za doskonałą okazję inwestycyjną. Co by było, gdyby wytwarzanie energii mogło wspierać produkcję miejscowego zagrożonego cytronu, który do dobrego wzrostu potrzebował naturalnego lub sztucznego cienia? Jego pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę.
35-letni syn Maria, Antonio zaprosił na swoją uprawę dziennikarza BBC, który mógł na własne oczy zobaczyć, jak wygląda nowoczesne rolnictwo ratujące tradycję.
Ogromne powierzchnie przepełnione są bujnymi drzewami cytrusowymi, nad którymi rozpościerają się panele fotowoltaiczne, dzięki którym zapotrzebowanie owoców na wodę jest mniejsze aż o 70 proc. Same cytrony rosną dorodne, mają lepszy kolor i są bardziej oporne na żywioły. Mają również wyższe stężenie olejków eterycznych w skórce.
- Spójrz na jakość tego cytronu – Antonio Lancellotta z dumą prezentował dziennikarzowi BBC duży żółty owoc w kształcie serca. - Doskonały.
Czy dzięki takim uprawom jak ta Antonio Lancellotta uda się ochronić cytrusowe dziedzictwo Kalabrii? Miejmy taką nadzieję.
Polecamy
