Historia Wina - Winogrono - "pierwsza udomowiona roślina w historii"
Gdy cieszycie się lampką wina do sobotniej kolacji, raczej nie myślicie o tym, że spożywacie napój, który był podstawą ludzkiej cywilizacji od samego jej zarania. Tymczasem z badania opublikowanego 28 lutego 2023 na łamach czasopisma „Science” wynika, że najprawdopodobniej dokładnie tak jest.
Zespół naukowców z łącznie siedemnastu krajów przeanalizował genom tysięcy winnych gron zebranych na terenie od Półwyspu Iberyjskiego do Japonii, by prześledzić dokładną drogę ewolucyjną, którą roślina ta przeszła od czasów epoki kamienia do swojej współczesnej formy.
Podczas analizy badacze natknęli się m.in. na wcześniej nieudokumentowane odmiany uprawiane w prehistorycznych winnicach, co wskazywałoby na to, że winorośl była jedną z najistotniejszych roślin w historii człowieka.
– Winorośl była najprawdopodobniej pierwszą rośliną owocową udomowioną przez ludzi. I myślę, że nasza naukowa współpraca pokazuje, że możemy osiągnąć wielkie rzeczy, tak jak starożytni ludzie, którzy handlowali winogronami niezależnie od granic – przekonywał na konferencji prasowej Wei Chen, biolog ewolucyjny z Uniwersytetu Rolniczego w Yunnan i jeden z współautorów badania.
Winogrono - podstawa ludzkiej cywilizacji
Z artykułu wynika ponadto, że udomowienie winogron wydarzyło się dwukrotnie w dwóch różnych miejscach: na Kaukazie oraz na Bliskim Wschodzie. I choć pierwsze wina tworzone były z odmiany kaukaskiej, to ostatecznie obecna forma europejskich winorośli jest wynikiem krzyżówki z winogronami pochodzącymi z Bliskiego Wschodu, które były początkowo używane jako wyłącznie źródło pożywienia.
Obecnie istnieje wiele gatunków winorośli, ale tylko jeden, Vitis vinifera, jest używany do produkcji wina. Popularne odmiany takie jak merlot, cabernet sauvignon czy pinot noir są odmianami i pochodnymi tego gatunku i już fakt istnienia tych popularnych nazw jest zdaniem naukowców istotny sam w sobie.
– Ludzkości zależało na winogronach tak bardzo, że nadaliśmy każdej odmianie specyficzną nazwę. Nie robimy czegoś podobnego z pszenicą czy jęczmieniem – stwierdził Wei Chen.
Co ciekawe, wciąż istnieją również dzikie winogrona o starożytnym rodowodzie genetycznym, ale z reguły są one mniejsze i bardziej gorzkie. Wciąż pozostają jednak wartościowe dzięki swojej odporności na choroby i zmiany klimatu.
I chociaż cytowane powyżej badania dają wgląd w to, jak prehistoryczne cywilizacje ludzkie rozwijały rolnictwo, to nie dają ostatecznej odpowiedzi na pytanie, kiedy ludzie faktycznie zaczęli fermentować winogrona w celu produkcji wina. Z pewnością jest to jednak dużo starsza praktyka, niż sądzi się powszechnie.
