Katowice: Nowe organy Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia
Po 15 latach żmudny proces budowy Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (NOSPR) w Katowicach dobiegł końca. Jego ostatnim etapem, a zarazem zwieńczeniem, było powstanie nowych organów – jednego z największych instrumentów muzycznych w Europie.
Cała konstrukcja jest prawdziwie monumentalna i swoimi rozmiarami przypomina piętrowy dom jednorodzinny. Ma 13 metrów wysokości, 9 m szerokości oraz 6 m głębokości i składa się z miliona pieczołowicie zaprojektowanych, ręcznie wykonanych elementów.
Budowa organów łącznie trwała 8 lat, podczas których autor projektu Julian Gembalski wraz z głównym budowniczym Antonem Škrablem i architektem Tomaszem Koniorem musieli dostosować do nowej sali orkiestrowej każdy najmniejszy parametr i element instrumentu.
– Organy to instrument muzyczny, ale też potężna machina, która podlega prawom fizyki – tłumaczył na łamach w dwumiesięcznika NOSPR Julian Gembalski.
– Cóż więc może się zdarzyć? Na przykład zmienia się wilgotność i nagle o milimetr wydłużają się drewniane listwy, które sterują wentylami i nagle zaczyna coś popiskiwać. Materia organów zawsze może nas oszukać – mówił Gembalski.
Polecamy
Koncerty organowe w NOSPR
Swój pierwszy oficjalny test brzmienia instrument zaliczy już 13 stycznia w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach podczas koncertu „Inauguracja orgaNOWA vol. 1".
W trakcie uroczystości Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia pod batutą wybitnego fińskiego dyrygenta Esy-Pekka Salonena wykona IV Symfonię Witolda Lutosławskiego. Na organach zagra natomiast solistka Iveta Apkalna.
– Inauguracja nowego instrumentu będzie przełomowym momentem dla całych Katowic – miasta nie tylko ogrodów, ale i organów. W samych Katowicach znaleźć można ich kilkadziesiąt. Nasze organy dołączają do wspaniałej rodziny spajającej Katowice i cały Śląsk – mówiła Ewa Bogusz-Moore, dyrektorka naczelna i programowa NOSPR.
Radości z inauguracji nowego instrumentu nie krył też Lawrence Foster, dyrektor artystyczny oraz I dyrygent NOSPR:
– W salach bez organów nie gra się wielu wspaniałych dzieł. […] Jestem przekonany, że nowy instrument otworzy przed NOSPR wiele możliwości. To naprawdę wspaniale, że udało się przedsięwzięcie doprowadzić do szczęśliwego finału – mówił Foster.
Tuż po inauguracyjnym koncercie organowym, w NOSPR zaplanowano szereg kolejnych wydarzeń, których punktem centralnym będzie nowo oddany do użytku instrument.
Organy w NOSPR / materiały prasowe14 stycznia odbędzie się np. występ Karola Mossakowskiego, jednego z najbardziej błyskotliwych organistów i improwizatorów młodego pokolenia. Mossakowski zaimprowizuje muzykę do niemego filmu „Rozkosze gościnności” z 1923 r. w reżyserii Johna G. Blystone’a i Bustera Keatona. Dzień później wystąpi także sam twórca organów – Julian Gembalski.
Harmonogram wszystkich nadchodzących wydarzeń dostępny jest na stronie NOSPR.
